Profil

Brama Wrocławska, historycznie nazywana również Bramą Trzebnicką, jest jedyną z czterech średniowiecznych bram miejskich Oleśnicy, która przetrwała do naszych czasów. Stanowi ona najcenniejszą pamiątkę po potężnym systemie fortyfikacji, który przez wieki strzegł miasta.

Historia

Historia murów obronnych Oleśnicy sięga lat 30. XIV wieku. To właśnie wtedy, za panowania księcia Konrada I, zastąpiono dotychczasowe drewniano-ziemne umocnienia solidnymi, murowanymi fortyfikacjami. Już w 1380 roku źródła potwierdzają istnienie ceglanych murów o imponującej wysokości 7-8 metrów, zwieńczonych blankami (krenelażem). Brama, przez którą prowadził szlak handlowy w kierunku Trzebnicy, naturalnie zyskała miano Bramy Trzebnickiej.

W XVI wieku fortyfikacje, w tym i brama, zostały rozbudowane przez księcia Karola I Podiebradowicza, a w 1614 roku odnowione staraniem Karola II.

Okres wojny trzydziestoletniej przyniósł miastu poważne zniszczenia. W 1643 roku szwedzki generał Arvid Wittenberg nakazał zasypanie fosy i rozebranie części murów, co doprowadziło do uszkodzenia przedbramia. Na szczęście, już w 1652 roku, z rozkazu księcia Sylwiusza Nimroda, wieżę bramną odbudowano, przywracając jej dawną funkcję.

Począwszy od XVIII wieku, wraz ze zmianą sztuki wojennej, mury miejskie zaczęły tracić na znaczeniu. W XIX wieku stały się przede wszystkim przeszkodą w rozwoju komunikacyjnym i urbanistycznym Oleśnicy. W drugiej połowie stulecia podjęto decyzję o rozebraniu trzech z czterech bram.

Brama Wrocławska uniknęła tego losu z dwóch głównych powodów. Po pierwsze, otaczały ją podmokłe, nieatrakcyjne tereny, które nie nadawały się pod zabudowę. Kluczowa okazała się jednak interwencja pruskiego następcy tronu, kronprinza Fryderyka III. Podczas swojej wizyty w mieście w 1866 roku wyraził on życzenie, aby historyczna budowla została zachowana dla potomnych. Jego wola została usankcjonowana oficjalnym zarządzeniem w 1885 roku, które nakazywało ochronę i renowację obiektu. Na pamiątkę tych wydarzeń podczas remontu w 1888 roku wmurowano w bramę pamiątkową tablicę.

Brama szczęśliwie przetrwała działania wojenne w 1945 roku, choć spłonęły sąsiadujące z nią budynki. Gruntowne prace renowacyjne przeprowadzono w latach 1956–1959, kiedy to m.in. zrekonstruowano hełm wieży i dobudowano zewnętrzne schody, oraz ponownie w latach 2001–2002.

Brama Wrocławska w obecnych czasach

Obecnie Brama Wrocławska nie pełni już funkcji obronnych. W jej historycznych murach mieści się „Galeria Brama Wrocławska”, która jest ważnym punktem na kulturalnej mapie miasta, łącząc bogatą przeszłość z artystyczną teraźniejszością.

W okolicy warto zwiedzić: