Zamek w Chęcinach

Nad Chęcinami górują malownicze ruiny gotyckiego zamku królewskiego, którego historia sięga przełomu XIII i XIV wieku. Wzniesiona jako potężna warownia, w XVI stuleciu została przebudowana w stylu renesansowym, by ostatecznie ulec zniszczeniu podczas burzliwego XVII wieku. Dziś o jej dawnej świetności świadczą potężne mury obronne, które zachowały swój pełny obwód, dwie charakterystyczne baszty cylindryczne, kwadratowa wieża oraz zarys fundamentów dawnych budynków mieszkalnych.

Kolejne losy zamku w Chęcinach

Początki zamku w Chęcinach owiane są tajemnicą – jako jego fundatorów wymienia się zarówno króla Wacława II, jak i biskupa krakowskiego Jana Muskatę. Pewnym jest jednak, że już w 1307 roku twierdza znalazła się w rękach Władysława Łokietka. To właśnie u jej stóp w latach 1310-1333 odbywały się zjazdy rycerstwa małopolskiego i wielkopolskiego, a w 1331 roku wyruszyła stąd armia na zwycięską bitwę z Krzyżakami pod Płowcami.

Okres największego rozkwitu zamek przeżywał za panowania Kazimierza Wielkiego, który przekształcił go w jedną z najpotężniejszych fortec w królestwie, osadzając w niej 150-osobową załogę. Od 1318 roku warownia pełniła także zaszczytną funkcję skarbca koronnego. Po śmierci króla rezydowała tu jego żona Elżbieta, sprawująca rządy w imieniu syna, Ludwika Węgierskiego. W murach zamku gościła również królowa Bona, jednak po jej wyjeździe w 1554 roku splendor warowni zaczął przygasać.

Seria katastrof nadeszła w XVII wieku. W 1607 roku zamek został po raz pierwszy zdobyty przez rokoszan Mikołaja Zebrzydowskiego. Choć starosta Stanisław Branicki podjął się jego renesansowej odbudowy, twierdza nie oparła się kolejnym najazdom. W 1655 roku zdobyli ją Szwedzi, a dwa lata później zrujnowały ją wojska węgierskie Rakoczego i Kozacy. Ostateczny cios zadali ponownie Szwedzi w 1707 roku, po których wizycie zamek stał się niezdatny do zamieszkania. Dzieła zniszczenia dopełniła częściowa rozbiórka murów w czasach zaborów oraz ostrzał artyleryjski podczas I wojny światowej. Po II wojnie światowej obiekt zabezpieczono w formie trwałej ruiny, a jego wieże pieczołowicie odbudowano.

Tajemnice i legendy

Mroczne mury chęcińskiej warowni do końca XIV wieku służyły za więzienie stanu. Przetrzymywano tu m.in. Andrzeja Wingolda (przyrodniego brata Władysława Jagiełły), Hinczę z Rogowa oraz wysokich rangą jeńców krzyżackich pojmanych pod Grunwaldem i Koronowem, w tym wielkiego mistrza Michała Küchmeistra.

Z zamkiem wiąże się legenda o królowej Bonie. Gdy spłoszone konie poniosły jej karetę, życie uratował jej jeden z dworzan. W nagrodę królowa obiecała mu tyle ziemi, ile zdoła zaorać jedną skibą od świtu do zmierzchu. Sprytny dworzanin wyznaczył pługiem ogromny okrąg, otrzymując ostatecznie całą ziemię znajdującą się w jego wnętrzu. Na pamiątkę tego wydarzenia powstałą tam wieś nazwano Skibami.