Name: Zamek w Bolkowie
Address: Zamkowa 1, Jawor, Dolnyśląsk, 59-420 Bolków, Poland

Profil

Zamek w Bolkowie to XIII-wieczna gotycka warownia książęca, w której później pojawiły się również elementy renesansowe. Do dziś zachwyca ona malowniczą ruiną, gdzie podziwiać można m.in. imponującą wieżę oraz renesansowy budynek zwany Domem Kobiet. Pomimo upływu czasu wciąż czytelny jest ogólny zarys murów obronnych oraz ciąg dawnych budynków mieszkalnych.

Historia

Historia zamku sięga połowy XIII wieku, a jego fundatorem był prawdopodobnie książę Bolesław II Rogatka. Rozbudowy warowni podjął się Bolko I Surowy w latach 1277-1293, a następnie jego następcy, Bernard Świdnicki i Bolko II Mały, do roku 1368. W tym okresie na czele zamku stali burgrabiowie, tacy jak Hans von Logau czy Gotsche II Schaff. Twierdza słynęła z potęgi, skutecznie opierając się atakom wojsk czeskiego króla Jana Luksemburskiego w 1331 i 1345 roku, a także husytów w 1444 roku. Dopiero król Czech Jerzy z Podiebradu zdobył zamek w 1463 roku. Osadził on na zamku Hansa von Tschirna, który wsławił się rozbojami, by w 1468 roku zostać pojmany i stracony przez mieszczan. Warownia przeszła wówczas w ręce węgierskiego króla Macieja Korwina, by w 1493 roku, po zdobyciu przez księcia cieszyńskiego, trafić pod panowanie czeskiego króla Władysława II Jagiellończyka.

Swój renesansowy charakter zamek zawdzięcza przebudowie z połowy XVI wieku, przeprowadzonej za rządów rodu von Salzów przez architekta Jakuba Parra. Fortyfikacje zostały wtedy rozszerzone, a powierzchnia użytkowa przekroczyła 7 tys. m², czyniąc z Bolkowa największą twierdzę na Dolnym Śląsku. Późniejszymi właścicielami były rody von Logau i von Zedlitz. W czasie wojny trzydziestoletniej zamek trzykrotnie atakowali Szwedzi, ostatecznie zdobywając go w 1646 roku. W 1703 roku budowlę wykupili cystersi, a po sekularyzacji zakonu przeszła na własność państwa pruskiego i zaczęła popadać w ruinę. Pierwsze prace zabezpieczające sfinansował cesarz Wilhelm II w 1891 roku, co pozwoliło urządzić tu niewielkie muzeum. Po II wojnie światowej warownia stała się filią Muzeum Karkonoskiego, zarządzaną przez Bractwo Rycerskie Zamku Bolków.

Rok / Okres	Wydarzenie
ok. 1277–1293	Rozbudowa zamku przez Bolka I Surowego.
1301–1368	Kolejne prace budowlane prowadzone przez Bernarda Świdnickiego i Bolka II Małego.
1331 i 1345	Zamek dwukrotnie odparł ataki wojsk Jana Luksemburskiego.
1444	Nieudane oblężenie przez husytów.
1463	Zdobycie zamku przez króla Czech Jerzego z Podiebradu; osadzenie burgrabiego Hansa von Tschirna.
1468	Pojmanie i stracenie von Tschirna; zamek przechodzi w ręce króla Węgier Macieja Korwina.
1493	Po sześciotygodniowym oblężeniu zamek zdobywa książę Kazimierz II Cieszyński; trafia w ręce króla Czech Władysława II Jagiellończyka.
XVI w.	Przebudowa zamku w stylu renesansowym przez rodzinę von Salz pod kierunkiem architekta Jakuba Parra.
1646	Podczas wojny trzydziestoletniej zamek zdobyty przez armię Wittenberga.
1703	Warownię kupują cystersi; po sekularyzacji przechodzi w ręce skarbu państwa pruskiego.
1885	Rozbiórka części murów.
1891	Cesarz Wilhelm II finansuje remont; w zamku powstaje muzeum.
1945	Po II wojnie światowej zamek zostaje siedzibą filii Muzeum Karkonoskiego, zarządzanego przez Bractwo Rycerskie Zamku Bolków.

Ciekawostki

Podczas II wojny światowej Niemcy mieli prowadzić na zamku badania nad bronią i nadzorować fabryki. Legendarny tunel łączący Bolków z zamkiem Świny miał służyć jako schron dla tej infrastruktury, a podobno do dziś ukryte są w nim skarby zrabowane przez III Rzeszę. Wejście do niego zostało rzekomo zamaskowane, a świadkowie prac – rozstrzelani.
Bolków „zagrał” w serialach „Wiedźmin” oraz „Tajemnica twierdzy szyfrów”, gdzie udawał szkocki zamek.
Najbardziej charakterystycznym elementem zamku jest wieża w kształcie „łzy”, skierowana klinem w stronę spodziewanego ataku. Jej aerodynamiczny kształt miał powodować, że kule armatnie ślizgałyby się po murze, minimalizując szkody. Podobne rozwiązanie w Polsce zastosowano tylko w zamkach w Płoninie i Urazie.