Zamek biskupi w Uniejowie

Gotycki zamek biskupi w Uniejowie, wzniesiony w latach 1360-1365 z inicjatywy arcybiskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego, stanął na miejscu wcześniejszej warowni zniszczonej przez Krzyżaków. Jego architektura, choć ukształtowana przez liczne przebudowy, do dzisiaj zachowała czworoboczny plan z wewnętrznym dziedzińcem. Charakterystycznymi elementami kompleksu są wieża bramna, dwie wieże mieszkalne, pomiędzy którymi rozciąga się taras, oraz wysoka, 25-metrowa wieża ostatecznej obrony (stołp).

Historia zamku w Uniejowie

Burzliwe dzieje warowni obejmują liczne zniszczenia i odbudowy. W 1381 roku zamek został zdobyty i splądrowany, a w 1525 roku dotknął go pożar. Odbudowany w stylu renesansowym za sprawą Stanisława z Gomolina, pełnił nie tylko funkcje obronne, ale także służył jako archiwum, biblioteka, skarbiec i więzienie. W XVII wieku biskupi Jan Wężyk i Maciej Łubieński nadali mu barokowy charakter. Kolejnych zniszczeń dokonały wojska szwedzkie podczas potopu oraz saskie na początku XVIII wieku. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1796 roku obiekt popadł w częściową ruinę.

W XIX wieku warownia znalazła nowych właścicieli w postaci spolonizowanej rodziny Tollów, którzy mieszkali w niej do końca I wojny światowej. W późniejszych latach w murach zamku funkcjonowała szkoła z pensjonatem, a podczas II wojny światowej – magazyn. Gruntowny remont i adaptacja na kompleks hotelowa miały miejsce w latach 1956–1967, przywracając zamkowi dawny blask.

Ciekawostki

Zamek w Uniejowie, wybudowany jako ogniwo kazimierzowskich twierdz granicznych, pełnił strategiczną funkcję, osłaniając dostęp do ziem polskich od północy przed Krzyżakami i od północnego zachodu przed Brandenburczykami. Jego mury były świadkiem wielu historycznych wydarzeń – w podziemiach baszty więziono w 1422 roku husytów, a w 1485 roku do lochu trafił Hans Brandt, który po zainkasowaniu zapłaty za wykonanie sarkofagu dla biskupa Oleśnickiego nie wykonał zleconej mu pracy. Podczas wojny trzynastoletniej warownia służyła jako bezpieczny schowek dla bezcennego skarbca arcybiskupów gnieźnieńskich, w którym przechowywano między innymi relikwie św. Wojciecha i św. Gedeona, a także cenne pastorały, lichtarze, monstrancje i kielichy.